Araştırma: University of Miami’den Henrik Cronqvist ve China Europe International Business School’dan Frank Yu, S&P 500 şirketlerinin sosyal sorumluluk notlarını bu şirketlerin CEO’larının çocuklarıyla ilişkilendirerek değerlendirdiler. Araştırma, bir şirketin CEO’sunun en az bir kız çocuk sahibi olması durumunda o şirketin kurumsal sosyal sorumluluk notunun ortalamanın yüzde 11,9 üzerinde olduğunu ve bu şirketlerin medyan değere kıyasla sosyal sorumluluğa (KSS) net kârlarından yüzde 13,4 daha fazla pay ayırdıklarını gösterdi.
Soru: Kız çocuk sahibi olmak daha sorumlu vatandaşlar olmamızı mı sağlar? Çocuğunuzun cinsiyeti bir şirketi yönetim biçiminizi gerçekten etkileyebilir mi? Profesör Cronqvist, tezini savun.
Cronqvist: Burada net bir korelasyon var. Diğer faktörler sabit kaldığında, kız çocuk sahibi olan yöneticiler tarafından yönetilen şirketler çeşitlilik, çalışan ilişkileri ve çevre dostu olma gibi kriterlerde daha yüksek puanlar aldı. Bu veriler 1992-2012 arasındaki dönem için KSS alanında çalışmalar yapan KLD tarafından incelendi. Ayrıca sosyal açıdan daha etkin olan ürünlerin ve hizmetlerin sunulmasına yönelik de küçük ama anlamlı bir bağlantı tespit ettik. Kız çocuk sahibi olmanın medyana kıyasla net kârın daha büyük bir kısmını sosyal sorumluluğa harcamakla ilişkili olduğunu gördük. Bu kadın etkisi, yöneticilerin aldıkları kararları etkiliyor gibi görünüyor ve bunun sonucunda da şirketlerindeki öncelikleri değişebiliyor.
HBR: Yani erkekler değil de kızlar KSS’yi destekliyor ve ebeveynleri de bu yolu mu izliyor? eori bu. Ekonomi, psikoloji ve sosyoloji alanlarındaki literatür, kadınların toplumun rahatını ve refahını erkeklere kıyasla daha fazla düşündüklerini gösteriyor ve kız çocuklar, ailelerinde bu tür sempatiler oluşturabilir. Örneğin, Yale’den Eboyna Washington tarafından gerçekleştirilen araştırmalara göre kız çocuk sahibi olan ABD Kongre üyeleri, özellikle üreme konusundaki kanun tekliflerinde çok daha liberal bir tavırla oy kullanıyor. Harvard’dan Maya Sen ve Emory’den Adam Glynn cinsiyetle ilgili davalarda ABD Temyiz Mahkemesi yargıçlarının da benzer bir eğilim gösterdiği bulgusuna eriştiler.
Biz hep ailelerin çocuklarını etkilediğini zannederiz. Halbuki bunun tersinin de geçerli olduğunu artık biliyoruz. Çocuklar ailelerinin düşünme ve harekete geçme biçimlerini değiştirebilir. Bunu sadece evde değil işte de yapabilirler. Bu işin doğası ve sosyal boyutu arasındaki karşıtlığa farklı bir bakış açısı.
Bunun için tek bir kız çocuk yeterli mi? Ailelerin büyüklüğüne baktığımızda CEO’ların ortalama 2,5 çocuğa sahip olduğunu gördük ki bu ABD standartlarının biraz üzerinde. Bu çocukların yüzde 48,5’i kızdı ki bu ülkedeki cinsiyet oranına paralel bir değer. Bir CEO’nun ne kadar çok kızı varsa, şirkette KSS’ye ayırdığı bütçe o kadar artıyor ancak bu etki lineer değil. Sadece bir kız olması birden fazla kız olmasından daha etkili olabiliyor.
Kız çocuğun yaşının bir etkisi var mı? Önemli olan yaşı değil zaman içerisinde yaşanan deneyimler. S&P 500 şirketlerinin CEO’larının medyan yaşı 57; yani birçoğunun çocukları büyümüş durumda. Örneğin kız çocuğu olan CEO’lar kızlarının iş dünyasında ayrımcılığa maruz kaldığına şahit olabilir ve bu da eşitlik konusunda yaklaşımlarına etki edebilir.
Peki kadın CEO’larda durum nedir? Onlarda KSS’ye bir etki oluyor mu yoksa doğal etkiler mi geçerli? Maalesef ki hakkında veri toplayabildiğimiz 14 kadın CEO bu tür bilgiler ortaya koymak için yeterli bir örneklem hacmi oluşturamıyor. Ancak kadın CEO’ların yönettiği şirketler KLD araştırmasında hep iyi notlar alıyor. Bu iyi notlar sadece çeşitlilik, çalışan ilişkileri, çevre ve ürünler alanında kalmıyor ayrıca insan hakları ve toplumsal konularda da kendini gösteriyor. CEO’nun kendi cinsiyeti, çocuğunun cinsiyetinden daha fazla etkili olabilir. Hesaplarımıza göre kız çocuk sahibi olan bir erkek CEO’ya yönelik etki, kadın CEO’ya yönelik etkinin üçte birinden biraz daha az. Kongre üyeleri ve yargıçlar hakkındaki veriler de benzer bir duruma işaret ediyor. Yani teorik olarak bir erkeğin kız çocuk sahibi olduğunda 1/3 daha kadınsı hareket ettiğini söyleyebiliriz.
Erkek çocukların bir etkisi var mı? Tek bildiğimiz KSS notları üzerinde veya ailelerinin harcamalarında bir etkilerinin gözükmediği. Örneğin risk alma gibi diğer ekonomik davranışlarda etkilerinin olup olmadığını görmek ilginç olabilirdi.
Eşler ve kız kardeşlerde durum nedir? Bu kişiler de CEO’ları etkileyebilir mi? CEO’ların aile yapılarının etkilerini daha geniş biçimde incelemeye niyetimiz var. Ancak çocuklar hakkındaki verileri bulmak bile oldukça zor. Bizim araştırma dönemimizi kapsayan sürede KLD tarafından listelenen 1224 adet S&P 500 şirket CEO’sunun sadece 379’unun kaç çocuğu olduğu ve çocuklarının cinsiyeti hakkında bilgi bulabildik. Bu kişilerin bir kız kardeşi olup olmadığını belirlemek neredeyse imkansız. Aslında keşke bulabilseydik, ilginç sonuçlar ortaya çıkabilirdi. Eşler konusuna özel bir ilgi göstermedik. Birçok erkek CEO’nun oğlu olduğu ve oğlan çocuklarının sonuçlara pek etkisi olmadığı gerçeğinden yola çıkarsak eşlerin de çok fazla etkisi olmayacağını düşündük.
Kız çocuklara geri dönersek: S&P 500 şirketlerinin hissedarları, kız babalarının şirket kaynaklarını kullanmasında kaygı duymalı mı? Olayın ekonomik sonuçlarının iyi ya da kötü olduğunu belirlemek bizim işimiz değil. Tek bilmek istediğimiz bazı şirketlerin diğerlerine kıyasla sosyal projelere neden daha fazla para harcadıkları. Bazen bu durum şirketin kendisine, faaliyet gösterdiği sektöre veya kültürüne, misyonuna veya konumuna bağlı olabilir. Bunun yanı sıra tepe görevdeki yöneticilerin de bazı etkileri olabilir. ESCP Europe’dan Alberta Di Giuli ve University of Rochester’dan Leonard Kostovetsky kurucuların, CEO’ların ve yönetim kurulu üyelerinin politik eğilimlerine baktılar ve Demokratlara yakın kişilerin yönettiği ABD’li şirketlerin Cumhuriyetçilere yakın kişilerin yönettiği şirketlere kıyasla sosyal sorumluluğa daha eğilimli olduğu bulgusuna eriştiler. Elbette kime oy verdiğiniz bir seçimdir ve bu seçim birçok faktörle ilişkili olabilir. Ve bu faktörler arasında çocuklarınızın cinsiyeti genelde yer almaz: Kız veya erkek çocuk sahibi olma ihtimaliniz kabaca yüzde 50/50’dir. İşte tam da bu nedenle bu konunun, üzerinde çalışmak için ilginç bir alan olduğuna kanaat getirdik. Bu güçlü ve etkili kişilerin çocuklarından etkilenmelerinin mantıksız olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak profesyonel yatırımcıların da bizler gibi önyargılara sahip olabileceğini gösteren birçok araştırma mevcut.
CEO’ların kız çocuk sahibi olması ve sosyal sorumluluk arasındaki ilişkiyi ABD dışı şirketlerde de gözlemlediniz mi? Olabilir ancak cinsiyet eşitliği konusunda kültürel farklılıkların göz önüne alınması gerekir. Ataerkil toplumlarda kız çocuk sahibi olmak daha az etkili olabilir; tam tersi de söz konusu olabilir. Dünyanın başka bölgelerindeki şirketler için de KSS notları oluşturabilirsiniz ancak yöneticilerin çocukları hakkında bilgi toplamak o kadar kolay olmayabilir.
Siz ve eş yazarınız neden KSS ile bu kadar ilgileniyorsunuz? Durun tahmin edeyim: Kız çocuklarınız mı var? Aslında benim çocuğum yok. Frank’in de yeni bir oğlu oldu. Yine de bu alandaki çalışmamızı sürdüreceğiz. Araştırmacılar, ailelerin kurumsal alanda karar verme üzerindeki etkilerini araştırmak için daha fazla çalışma yapmalı.
