E-ticaret her geçen gün önem kazanmaya devam ederken uluslararası pazarlarda kritik kazan-kazan modellerine kapı açabiliyor. Geçtiğimiz yıl Türkiye pazarına giriş yapan Ozon Global, geçtiğimiz sene Rusya’dan Türkiye ve Çin pazarına giriş yaptı. Ozon Global Türkiye Genel Müdürü Hazal Maraş ile Ozon’un Türkiye pazarına giriş hikâyesi, iki pazar için potansiyel avantajlar ve stratejileri üzerine konuştuk.
İlk önce gelecek planlarından, Türkiye’ye açılma hikâyesinden konuşmak isterim. Ozon, yaklaşık bir sene önce Türkiye pazarına giriş yaptı. Ozon, Türkiye’ye açılma kararını nasıl aldı? Türkiye ne tür avantajlara sahip olduğu için bu pazara giriş yapma kararı aldınız?
Aslında bu süreç bir seneden biraz daha uzun sürdü. Ben de dahil yerel ekip olarak Ağustos ayında operasyonu başlattık. Ozon’un globale açılma planı aslında 2019’da şekillendi. Türkiye, dünya ve Rusya için büyük pazar yerlerinden biriyken elbette global bir açılım yapılması gerekiyordu. Geçen senenin başından sonra Rusya’da daha fazla ürün ihtiyacı, daha fazla batılı markanın ürünlerinin bulunurluğunun artması gibi bir ihtiyaç ortaya çıktı. Bahsettiğim gibi Türkiye bunun için biçilmiş kaftan. Hem yakın bir konumda, hem de insanlar gerçekten girişimci. Türkiye olarak girişimci bir yapıya sahibiz, yeniliğe açığız. Biz daha iyisini, daha fazlasını yapmak için uğraşmaya hazırız. Sadece biraz ekstra bilgiye ihtiyacımız var. Bu noktada da biz varız. Rusya'daki pazarın daha fazla ürün ihtiyacı, Türkiye'deki pazarın da satıcı tarafındaki daha fazla yurt dışı açılım ihtiyacı ile açıklayabiliriz. Bireysel ya da büyük şirketler fark etmeksizin ihracatı artırma isteğinin olduğunu söyleyebiliriz ve biz bunu mikro ihracat olarak sunuyoruz. Konu ile ilgili hem Ozon Global’e talepler, sorular geliyordu hem de müşteri tarafından ihtiyaçlar vardı. Bu noktada Ozon Global Türkiye fikri çıktı ve kurulum başladı. Ayrıca şunu da söyleyebilirim ki Türkiye’de Rusya’ya açılım bundan önceki yıllarda çok zordu. Çok büyük bir pazar, milyonlarca müşteri var. Çevrim dışı ya da çevrim içi fark etmez, konum olarak da çok yakınız. Neredeyse aynı coğrafyanın insanıyız ama büyük gümrük kuralları, farklı kısıtlar vardı. B2B çok kuvvetli gitse de B2C çok kolay değildi. Ozon Global de bunun farkında olarak, satıcının hiçbir işle ekstra uğraşmamasını sağlayarak ve aradaki tüm engelleri üstlenerek bunu sağladı. Projenin ilk çıkış aşamasının bu olduğunu söyleyebiliriz.
2022 yılında çıkış yapmak sizin için neden en iyi zaman oldu? İki taraf için avantajlar ne olacak ya da bu işbirliği nasıl daha avantajlı hâle getirilebilir?
Dünyadaki birçok coğrafya, 2022 yani pandemi sonrası e-ticaretin ve e-ticarette uluslararası aktivitelerin ne kadar değerli olduğunu ve ne kadar gerekli olduğunu gördü. 2022 geç bile kalınmış bir atılım olsa da arada pandemi dönemi de yaşandı. 2022 Mart ayından sonra bütün operasyonlar teknik olarak tamamlandı ve sonraki birkaç ayda son kalan eksiklikler ve lojistik eksiklikler tamamlandı. Lansmanımız için olabilecek en yakın zaman 2022 Ağustos ayıydı. Planlı bir tarih değildi. Bu 2022’nin ortası yerine 2021’in başı da olabilirdi ama entegrasyonlar, üretim tarafındaki ürün geliştirmelerimiz o zamana yetiştiği için aslında tamamen o şekilde başladı. Ozon Global olarak bu bizim için bir şans da oldu çünkü hem Türkiye'nin hem de Rusya’nın ihtiyaçlarının arttığı bir döneme denk geldi. Bizdeki ekonomik ihtiyaçların artması ve ekonomik geliri artırma ihtiyacı, karşı tarafta ise ürün ihtiyacının artması dönemine girildi. Bu da güzel bir kazan-kazan durumu ortaya çıkardı.
Ozon Global Türkiye pazarına giriş yaparken nasıl bir strateji kurguladı? Bu sene kurguladığınız strateji kapsamında hangi hedeflerinizi gerçekleştirebildiniz?
Planladığımızdan daha fazlasını gerçekleştirdik. Bu duruma bazen şaşırıyoruz, bazen seviniyoruz, bazen elbette korkuyoruz çünkü her satıcıya ve her alıcıya aynı düzeyde hizmet sunmaya başladığımız andan itibaren bunu 10 yıl sonra da sürdürmek istiyoruz. Hep aynı özenle ve heyecanla gitmeyi hedefliyoruz. Belirlediğimiz tüm rakamsal hedeflerin üstüne çıktık. O yüzden hedeflerimizi artırdık. Bugün son iki çeyrekte yüzde 80 büyüme bekliyoruz. Satıcıya kazandırdığımız ciroda 40 katı bir artış yaşadık. Bu hedefin de üstüne çıkmayı planlıyoruz. Biz biraz açgözlü bir ekibiz, bunu iyi anlamda söylüyorum. Gerçekleştirdiğimiz hedefler bize yetmiyor. Çünkü bu bir başlangıç, başlangıç rakamlarındaki büyümeler elbette gerçekçi değil. Biz yüzde 400 büyüdük diyebiliriz ama aslında önümüzdeki sene gerçek büyümeleri görmeye başlayacağız. Hedefimiz aktif satıcı sayımızı ikiye, üçe katlamak ve doğru ürünü doğru müşteriyle buluşturma kabiliyetimizi geliştirmek diyebilirim.
Bu sene Rusya’da online pazar nasıl bir değişimden geçti? Bu değişikliklere göre ne tür aksiyonlar aldınız?
Her sene sektörümüzde bir marka bilinirliği araştırması yapılıyor. Rusya'da bilindik üç dört tane pazar yeri var. Diğer şirketlere rakiplerimiz demiyorum çünkü bizim sektörümüzde rekabet aslında çok besleyici bir şey. Aynı işi yapan farklı şirketler olarak söylemeyi tercih ediyorum. Bir satıcıyı biz ne kadar itersek karşılıklı olarak o taraf da aynı şeyi yapıyor ve satıcıyı sektöre kazandırmış oluyoruz. İşi öğretmiş ve deneyim kazandırmış oluyoruz. Her sene yapılan bu araştırmalarda Ozon markası gün geçtikçe bilinirlik yüzdesini yükseltiyor. Bundan gurur duyuyoruz ve elbette bunun da bir sebebi var. Bugün Rusya'daki online firmalar arasındaki, ki bunların birincisi bir fintek şirketi, ikinci en çok reklam veren şirketiz. Bir ay önce Moskova'daydım. Yolda yürürken bizim mavimiz, bizim pembemiz mutlaka bir yerden gözünüze çarpıyor. Gerçekten görünürlüğümüz çok yüksek. Bu da tabii ki müşteriyi etkiliyor. Online pazarda da artık müşteri online alışveriş kültürünü edindi. Ben bu sektörün insanıyım, yıllardır perakende ve ticaret sektörü içindeyim ama buna rağmen benim çevremin yüzde doksanı pandemiye kadar neredeyse sadece offline alışveriş yapıyordu ki hepimiz benzer sektörlerde, benzer yaşlarda tüketicileriz. Aynı bizim gibi pandemi sonrası online alışverişe kaydılar. Online zaman geçirme süreleri arttıkça ne kadar yararlı ve ne kadar kolay olduğunu gördüler. Bu yüzden buradaki online alışverişteki artış oranını aynı Türkiye gibi görebilirsiniz. Rusya’nın tek farkı bizim coğrafyamızdan çok daha fazla bir nüfusun var olması. Özellikle beş büyük şehrinde maddi olanakların çok yüksek olduğu bir coğrafya. Bu sebeple tabii ki online’daki gelişimi hep beraber göreceğiz. Rusya çok hızlı bir gelişim elde edecek. Sadece Ozon için değil, genel olarak online alışverişte için de bunu diyebiliriz. Bu da Türkiye'deki işbirliği yapan tüm iş ortaklarımıza yarayacak.
Son olarak bu yıl için ve uzun vadede gelecek planlarınız, hedefleriniz nelerdir?
Hem kısa hem uzun vadeli söyleyebilirim. Hedefimiz aslında çıtayı hep yukarıya taşımak. Bu operasyonu Türkiye’de sıfırdan kurduk. İlk gündeki heyecanı gittiği noktaya kadar yıllarca korumak kişisel olarak ben, ekibim ve tüm iş ortaklarımızın motivasyonu. Bunun rakamsal karşılığı olarak bugünkü aktif ve büyük satıcı sayısını iki sene içinde 10 katına çıkarmak ve dünyada ciro anlamında en iyi global operasyonu yapan ilk beş pazar yeri arasına girmek. Ayrıca farklı coğrafyaları da bu sisteme dahil etmek hedeflerimiz arasında. Bunlar çok aşamalı, en uçta farklı coğrafyalar var. Önceliğimiz ve asıl hedefimiz Rusya'daki müşterinin taleplerini belli bir doygunluğa eriştirmek ki bu hiç kolay bir hedef değil. Talep çok, yetişmeye çalışıyoruz. Hep birlikte ana hedefimiz bu operasyonu büyütmek, kârlılığı artırmak, bunun Türkiye'ye sağladığı faydayı maddi olarak ya da istihdam olarak artırmak.
