Efes Pilsen Türkiye eski genel müdürü Tuğrul Ağırbaş ile eğitimci Zeynep Kurmuş’un bilgi ve deneyimlerini bir araya getirerek kurdukları genwise, internet sitesinde şöyle tanıtıyor kendini: Üçüncü 25 yılınızda yeni fikirler ve yeni işler paketlemek için tasarladığımız altı hafta 30 saatlik bir hazırlık ve üretim kampıdır.” Tuğrul Ağırbaş bu ilginç girişimle ilgili sorularımızı yanıtladı.

genwise ne demek?

genwise aslında kuşaklardan bağımsız yeni bir kuşak. Yani nasıl biz X jenerasyonu Y’yi, Z’yi anlamak zorlanıyor diyoruz. Halbuki genwise şunu söylüyor: Her kuşağın farklı özellikleri var ve farklı değiliz, her kuşağın en iyi özellikleri genwise’da.  Örneğin X jenerasyonu daha çalışkan ama daha cesaretten yoksun. Bizler öyleyiz. Ama gençler çok daha cesur çok daha girişimci, çok daha yenilikçi kafaları var. genwise’da tüm farklı jenerasyonların iyi özelliklerini topluyoruz.

Peki bir şirket mi kurdunuz?

genwise bir şirket. Türkiye’nin en iyi eğitimcilerinden Zeynep Kurmuş ile birlikte bu şirketi oluşturduk. 10 aydır da bu platformun üzerinde çalışıyoruz. Burası 45 artı yaşlarındakiler – biz de genwise’ız aslında-  gelecek 25 yıllık planlarını yapsınlar diye bir metodolojiyle iş planlarını oluştursunlar diye kurulmuş bir oluşum. Buradan yeni projeler, yeni fikirler, yeni işler, yeni STK’lar çıksın istiyoruz. Burada bir metodla o iş fikrine gidene kadar geçen ve aslında kendimizin koyduğu kuralları yok ederek, benden ne olur, bu birikimi deneyimi, nereye aktarırım, benim işim bitti mi gibi soruların cevaplarını bulmak istiyoruz. Eskiden şairin dediği gibi yaş 35 yolun yarısıydı halbuki artık yolun yarısı 45. Dolayısıyla hepimizin 50’sinde sonra da 20-25 yıl çalışacağı ve biriktirdiklerimizi kullanabileceğimiz zamanımız var. Yani üçüncü 25 yılımızda da yapacaklarımız var. İşte genwise biraz bunu söyleyecek, anlatacak.

Uzun yıllar kurumsal dünya önemli işler yaptınız. Ortağınız da kendi alanında önemli bir isim. Bir ekip tecrübeyle, iyi ya da iyi olmayan alışkanlıklarla geliyor. Katılımcılara ne anlatacaksınız?

45+ yaşında üretmeye, kendini geliştirmeye, çalışmaya tutkulu; deneyim ve ustalık sahibi insanları bir araya getirmeyi hedefliyoruz. İlk başta onları cesaretlendirme ve ilham verme işini yapacağız. Şunu söylemek mümkün. Tek başımıza bu işlere girişmekten imtina ediyoruz, korkuyoruz. Gençler kadar cesur değiliz. Halbuki bizdeki deneyim onlardaki cesur ve girişimci kafayla birleşirse ya da biz o kafayı biz burada tekrar aşılayabilirsek iyi olur. Bu altı haftalık bir program. Her haftanın bir konusu olacak. İlk haftadaki buluşmada benden ne olur sorusunu yanıtlayacağız. Kendimizi tanıyarak ve başkalarının gözünden de kendimizi sorgulatarak -ki bu pek sevmediğimiz bir iş. Özellikle üst düzeyde çok eleştirilmekten hiç hoşlanmayız- bizden ne oluru birikimlerimizi ortaya masaya koyup kendimizi tekrar kurgulayacağız.

Peki buraya gelen kişiler kimler ya da kimlerin gelmesini bekliyorsunuz?

Üç hedef grup var. Biri kurumsalda çalışmaya devam eden ama kurumsaldan sonraki planlarını yapmak için metod öğrenmeye gelenler. Belki de elinde hazır planla geleceğini şimdiden planlamaya hazırlananlar. Çıktıkları zaman ne yapacaklarını bilenler. Birinci grup o. İkinci grup kurumsaldan ayrılmış kafası karışık olanlar. “Nasıl ve nereye yönelmeliyim”in cevabını arayanlar. Enerjisi var, heyecanı var ama ne yapması gerektiği konusunda fikri yok. Biz diğer genwise’larla birlikte bunu ortaya çıkartmaya çalışacağız. Üçüncü grup ise girişim kuranlar. Kurumsalda çalışıp girişime geçmiş olanlar var. Onlar da buradaki deneyimleri girişimlerini büyütmek için nasıl kullanırım diyenler. Amacımız burada bir community yaratmak.

Bu fikir nasıl gelişti? Kendiniz mi düşündünüz, çevreden gördükleriniz mi bunu ortaya çıkardı yoksa yurt dışındaki öneklerden mi esinlendiniz?

Kendimizden gelişti fikir. Bizim yaşımızdaki insanların bize, bizim onlara kurumsaldan sonra ne yapabiliriz diye sorduğunu gördük.  Kurumsaldan çıkınca ne yapacaksın, birlikte yapalım mı gibi sorularla karşılaştık. Aslında bu sorun hep vardı. Yurtdışında bu girişimin pek örneğini görmedik. Daha çok kişisel gelişim, koçluk, danışmanlık gibi daha edilgen, danışmanlığa, akıl vermeye yönelik işler gördük. Ama biz üretim devam etsin istiyoruz.  Bilgilerimizi ve deneyimlerimizi - ki herkesin farklı bilgi ve deneyimi var- birleştirdiğimizde ortaya ne çıkarın peşine düştük. Ama bu kişisel gelişim kurslarından çok farklı. İş planına kadar gidecek altı haftalık bir süreç olacak.

Eğitim haftada iki saat mı olacak?

Haftada beş saat olarak planladık. Haftada iki saat yüz yüze eğitim, bir saat kişisel ders çalışma.

Kişisel ders çalışmayı ne kapsıyor?

Ödev var. Her hafta bir ödev vereceğiz. Bugünün sonunda bir ödev verilecek. Bir saat kendiniz çalışacaksınız. Tüm genwiselar dörder kişilik gruplarla online toplanıp ikişer saat yaptıkları ödevleri birbirlerine anlatarak, sorarak katkı sağlayarak bir sonraki haftaya birlikte getirecekler. Bayağı çalışma kampı, üretim kampı dediğimize bakmayın. Üretim kampı dedik ama biraz nazikçe dedik.

Auschwitz toplama kampında olduğu gibi “Arbeit Macht Frei” diye bir yerlerde yazıyor mu?

Neredeyse yazacak. Evet ama buna da mecburuz. Çünkü 20-30 sene çalışırken bunları çok düşünmedik, bunlara çok hazırlanmadık. Şimdi aslında o açığı kapatıp gençlerin sıfır noktasında okuldan çıktıklarındaki tazelikle bizde o kafayı birbirimizden alacağız. Cesaretlendireceğiz birbirimizi.

Sizce insanlar neden kurumsal dünyadan çıktıktan sonra şimdi ne yapacağım diye düşünmeye başlar? Bunu neden oradayken düşünmezler? Keyifleri mi iyidir, kurulu bir düzen mi vardır? Korku veya endişe midir? Nedir sebep?

İki sebebi var. Birincisi kolaycılık. Çalıştığı yer çok konfor alanı herkes için. Bildiği tek iyi şey bu.

Kurumsal bir yerde çalışıyor. Head hunter’larla görüşüyor. Bu işten öbür işe geçer. Burada olmazsa başka bir yerde çalışır. Buna da bir itirazım yok ama artık bu dönemde şirketlerin gençleşmeye başladığını görüyoruz. Ya da büyük istifa dönemini görüyoruz. Bundan sonra insanların daha hazırlıklı olmaları lazım.

Büyük istifa döneminin oyuncuları ağırlıklı olarak gençler değil mi?

Bu sefer şirketler tarafından bizim yaşlara gelme ihtimali daha fazla.

Şirketler mi yollayacak?

Evet öyle olmasını bekliyorum. Önce Twitter beş bin kişi diye açıkladı, sonra Amazon 10 bin kişiyi çıkardı. Orada daha genç kafalara ihtiyaç olacak diye düşünüyorum. Şirketlerin işten çıkarmada ilk tercihi daha yüksek maaşlı, dijitale daha uzak bizim yaşlardaki yöneticiler olacak. Bence Türkiye’de de buna herkesin hazır olması lazım.

Yapay zeka, makine öğrenimi gibi yeniliklerin devreye girmesiyle işlerin yapılışında deneyimin önemi mi azalıyor? Neden böyle oluyor?

Evet deneyim ihtiyacı azalıyor. Daha fazla gençle çalışmaya başlayan şirketlerin kurucularında ya da CEO toplantılarında herkes gençleri anlamak için çaba sarf ediyor. Oysa ki yöneticilerin de gençleşmeye başladığını göreceğiz. Çünkü orada teknolojik alandaki, dijital alandaki işlerin çoğunlukla gençler tarafından yönetildiğini görüyoruz. Büyük şirketlerin de dijitalleşmeye geçeceklerini en azından yatırım yapacaklarını düşünüyoruz. Ve orada da ya girişimci gibi düşünen biz genwise’lar kafa değiştirmek zorunda ya da daha aktif olmak zorunda. Yani kendi başlarının çaresine bakacaklar.

Peki siz bunu genwise’lara böyle bir fikrimiz var diye açtığınızda ne dediler?

Biz bunu 10 ay önce çalışmaya başladık ve ilk pilot uygulamasını 30 haziranda 12 arkadaşımızın katılımıyla yaptık. Onlara anlattık. Onun dışında da çok sayıda insanla görüştük bu fikri. Hep sorarak, danışarak ilerledik. Bu insanların hepsi genwise grubuna girenler.

Ne diyorlardı?

İhtiyaç olduğunu söylüyorlardı. Ama aralarında ben kurumsalda bunun için vakit ayıramam diyenler oldu. Arkadaşıma tavsiye ederim diyen oldu en klasik cevap olarak ben gelemeyeceğim diyenlerden. Ama son 10 günde LinkedIn’den, Instagramdan, WhatsApp’dan 50’ye yakın mesaj geldi soran ve daha iyi anlamak isteyen. Bence zamanla ilk gruptan, ilk mezunlardan sonra iyi işler çıkartabilirsek hep beraber daha artan bir evreye gideceğimizi düşünüyorum.